تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو؛ عامل پنهان کم‌پشتی مو

شاید شما هم از آن دسته افرادی هستید که صبح‌ها با دیدن موهای ریخته شده روی بالش یا درون حمام، نگران می‌شوید. راه‌های زیادی را امتحان کرده‌اید، از شامپوهای گران‌قیمت گرفته تا روغن‌های طبیعی، اما هنوز نتیجه دلخواه را نگرفته‌اید. جالب است بدانید گاهی دلیل ریزش مو، چیزی فراتر از مشکلات ظاهری و محصولات مصرفی است. تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو موضوعی است که شاید کمتر به آن توجه کرده‌اید، اما می‌تواند همان حلقه گمشده در درمان مشکل شما باشد.

 ویتامین D چیست و چه تاثیری روی موها دارد؟

ویتامین D یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که بدن ما آن را هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید تولید می‌کند. این ویتامین نقش‌های متعددی در بدن ایفا می‌کند، از جذب کلسیم و فسفر برای سلامت استخوان‌ها گرفته تا تقویت سیستم ایمنی. اما شاید برایتان جالب باشد که ویتامین D ارتباط مستقیمی با سلامت موها نیز دارد. فولیکول‌های مو حاوی گیرنده‌های ویتامین D هستند که نشان می‌دهد این ویتامین در چرخه رشد مو نقش دارد.

وقتی بدن به میزان کافی ویتامین D دریافت می‌کند، فولیکول‌های مو تحریک می‌شوند و چرخه رشد طبیعی خود را طی می‌کنند. این ویتامین با تنظیم چرخه سلولی، به تولید موهای جدید کمک می‌کند و از ریزش زودهنگام آنها جلوگیری می‌کند. همچنین در تقویت ریشه مو و افزایش ضخامت تارهای مو موثر است. برخی از پژوهش‌های بهترین کلینیک کاشت مو در تهران نشان داده‌اند افرادی که سطح ویتامین D خونشان پایین است، بیشتر با مشکلاتی مانند ریزش مو یا نازک شدن تارهای مو مواجه می‌شوند.

 کمبود ویتامین D؛ یک عامل نادیده‌ گرفته‌ شده در ریزش مو

وقتی صحبت از ریزش مو می‌شود، معمولاً اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، مسائل ژنتیکی یا هورمونی است. بسیاری از ما حتی به فکر بررسی سطح ویتامین D بدن خود نیستیم. جالب است بدانید مطالعات نشان داده‌اند تقریباً نیمی از جمعیت جهان با کمبود ویتامین D مواجه هستند و متأسفانه بسیاری از این افراد، از وضعیت خود بی‌خبرند. این کمبود می‌تواند یکی از دلایل پنهان ریزش مو باشد که اغلب نادیده گرفته می‌شود.

تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو چیزی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. وقتی سطح این ویتامین در بدن کاهش می‌یابد، فولیکول‌های مو دچار اختلال می‌شوند و نمی‌توانند چرخه طبیعی رشد خود را طی کنند. نتیجه این وضعیت، ریزش بیش از حد مو، کم‌پشت شدن موها و در برخی موارد، ایجاد نواحی خالی از مو روی سر است. نکته قابل توجه این است که این مشکل می‌تواند در هر سنی و برای هر جنسیتی رخ دهد و برخلاف باور عمومی، مختص به مردان نیست.

 چگونه کمبود ویتامین D باعث نازک شدن تار مو می‌شود؟

مکانیسم دقیق تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو پیچیده است. این ویتامین نقش مهمی در تنظیم چرخه رشد موها دارد. موهای ما از سه مرحله رشد، استراحت و ریزش عبور می‌کنند. کمبود ویتامین D باعث می‌شود فولیکول‌های مو زودتر از موعد وارد فاز ریزش شوند و زمان کمتری در فاز رشد باقی بمانند. همین مسئله باعث می‌شود موها فرصت کافی برای رشد و ضخیم شدن نداشته باشند.

علاوه بر این، ویتامین D در فعال‌سازی سلول‌های بنیادی فولیکول‌های مو نقش دارد. این سلول‌ها مسئول تولید سلول‌های جدید و در نتیجه رشد مو هستند. وقتی بدن با کمبود ویتامین D مواجه می‌شود، این سلول‌های بنیادی به درستی فعال نمی‌شوند و در نتیجه، تولید سلول‌های جدید کاهش می‌یابد. این وضعیت منجر به نازک شدن تارهای مو و در نهایت ریزش آنها می‌شود. افرادی که از کمبود ویتامین D رنج می‌برند، معمولاً تارهای موی نازک‌تری دارند و با مشکل کم‌پشتی مو مواجه هستند.

 آیا ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D قابل بازگشت است؟

خبر خوب این است که اگر تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو را به موقع تشخیص دهید، معمولاً این وضعیت قابل برگشت است. برخلاف ریزش موی ژنتیکی که درمان قطعی ندارد، ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D با جبران این کمبود، قابل بهبود است. زمانی که سطح ویتامین D بدن به حالت طبیعی برگردد، فولیکول‌های مو می‌توانند دوباره فعال شوند و چرخه طبیعی رشد خود را از سر بگیرند.

البته باید در نظر داشت که این بهبودی یک فرآیند زمان‌بر است. جبران کمبود ویتامین D معمولاً چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد و پس از آن، فرآیند بازیابی موها آغاز می‌شود. در این مدت باید صبور بود و به درمان ادامه داد. اگر کمبود ویتامین D شدید و طولانی‌مدت باشد، ممکن است برخی از فولیکول‌های مو آسیب دائمی دیده باشند. در چنین مواردی، روش‌های دیگری مانند کاشت مو طبیعی می‌تواند مکمل درمان باشد. مشورت با پزشک متخصص پوست و مو در این زمینه بسیار راهگشاست.

 نشانه‌های کمبود ویتامین D در بدن چیست؟

کمبود ویتامین D می‌تواند علائم متنوعی داشته باشد که متأسفانه بسیاری از آنها به راحتی با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شوند. گاهی ممکن است سال‌ها با این کمبود زندگی کنید بدون اینکه از آن آگاه باشید. تنها یک آزمایش خون ساده می‌تواند سطح ویتامین D بدن شما را مشخص کند. اگر نگران تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو هستید، آشنایی با نشانه‌های زیر می‌تواند به شما کمک کند:

• شکنندگی ناخن‌ها
• تأخیر در بهبود زخم‌ها
• ریزش و نازک شدن موها
• افسردگی یا تغییرات خلق‌وخو
• خستگی مزمن و کاهش انرژی
• ضعف عضلانی و درد مفاصل
• ابتلای مکرر به عفونت‌ها و بیماری‌ها
• تعریق بیش از حد سر (به خصوص در ناحیه پیشانی)

نکته مهم این است که بسیاری از این علائم می‌توانند نشانه‌های سایر مشکلات سلامتی نیز باشند. بنابراین، اگر چند مورد از این علائم را در خود مشاهده می‌کنید، بهتر است برای اطمینان به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام کمبود ویتامین D می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر مانند پوکی استخوان و ریزش شدید مو جلوگیری کند.

 چه کسانی بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند؟

کمبود ویتامین D محدود به گروه خاصی نیست، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر قرار دارند. سبک زندگی مدرن که بیشتر زمان را در فضاهای بسته می‌گذرانیم، استفاده از ضد آفتاب‌ها و آلودگی هوا، همگی در کاهش تولید طبیعی ویتامین D در بدن نقش دارند. اگر می‌خواهید بدانید آیا شما هم در گروه پرخطر برای ابتلا به کمبود ویتامین D قرار دارید، به این لیست توجه کنید:

• افراد مبتلا به چاقی
• زنان باردار و شیرده
• افراد دارای پوست تیره
• سالمندان (بالای ۶۰ سال)
• افرادی که کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند
• افراد دارای رژیم غذایی گیاهی سختگیرانه (وگان)
• افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مانند سلیاک و کرون
• افرادی که از داروهای خاصی مانند کورتیکواستروئیدها استفاده می‌کنند

اگر در یکی از این گروه‌ها قرار دارید، بهتر است توجه بیشتری به سطح ویتامین D بدن خود داشته باشید. تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو در این گروه‌ها می‌تواند شدیدتر باشد، زیرا احتمال ابتلا به کمبود شدید این ویتامین در آنها بیشتر است. مراجعه منظم به پزشک و بررسی سطح ویتامین D خون، به خصوص اگر با مشکل ریزش مو مواجه هستید، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

 منابع غذایی حاوی ویتامین D برای تقویت مو

اگرچه بدن ما می‌تواند با قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ویتامین D تولید کند، اما منابع غذایی نیز نقش مهمی در تأمین این ویتامین دارند. متأسفانه تعداد غذاهایی که به طور طبیعی حاوی ویتامین D هستند، محدود است و همین امر تأمین نیاز روزانه از طریق تغذیه را دشوار می‌کند. اگر نگران تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو هستید، آشنایی با منابع غذایی غنی از این ویتامین می‌تواند به شما کمک کند تا با یک برنامه غذایی متعادل، سلامت موهای خود را بهبود بخشید که آن‌ها را بیان می‌کنیم:

1. ماهی‌های چرب

ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی خال‌مخالی، ساردین و قزل‌آلا از بهترین منابع طبیعی ویتامین D هستند. به عنوان مثال، یک وعده ۱۰۰ گرمی ماهی سالمون وحشی می‌تواند حدود ۱۰۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D (معادل ۲۵۰٪ نیاز روزانه) را تأمین کند. این ماهی‌ها همچنین سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که برای سلامت فولیکول‌های مو و تقویت پوست سر بسیار مفید هستند.

توصیه می‌شود هفته‌ای دو بار از انواع ماهی‌های چرب در برنامه غذایی خود استفاده کنید. اگر طعم ماهی را دوست ندارید، می‌توانید از روغن کبد ماهی به عنوان یک مکمل طبیعی استفاده کنید که از غنی‌ترین منابع ویتامین D محسوب می‌شود.

2. زرده تخم‌مرغ

زرده تخم‌مرغ یکی دیگر از منابع در دسترس و ارزان ویتامین D است که می‌تواند به مقابله با ریزش مو کمک کند. یک زرده تخم‌مرغ بزرگ حاوی حدود ۴۰ واحد بین‌المللی ویتامین D است. البته میزان ویتامین D موجود در تخم‌مرغ بستگی به نوع تغذیه مرغ دارد.

تخم‌مرغ‌های غنی‌شده که از مرغ‌های تغذیه شده با مکمل‌های ویتامین D به دست می‌آیند، می‌توانند تا چهار برابر ویتامین D بیشتری داشته باشند. علاوه بر ویتامین D، زرده تخم‌مرغ حاوی بیوتین، کولین و دیگر مواد مغذی است که برای سلامت مو و پوست مفید هستند. می‌توانید از تخم‌مرغ در وعده صبحانه یا به عنوان میان وعده استفاده کنید.

3. انواع قارچ خوراکی

قارچ‌ها تنها منبع گیاهی هستند که می‌توانند ویتامین D تولید کنند. درست مانند انسان‌ها، قارچ‌ها نیز در معرض نور خورشید، ویتامین D تولید می‌کنند. قارچ‌های وحشی مانند شیتاکه که در طبیعت رشد می‌کنند، حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین D هستند. امروزه برخی تولیدکنندگان، قارچ‌ها را در معرض اشعه UV قرار می‌دهند تا سطح ویتامین D آنها را افزایش دهند. یک وعده ۱۰۰ گرمی قارچ‌های غنی‌شده با UV می‌تواند تا ۴۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D تأمین کند. قارچ‌ها را می‌توانید به صورت خام در سالاد، یا پخته در انواع غذاها مصرف کنید. همچنین می‌توانید پودر قارچ خشک‌شده را به سوپ‌ها، سس‌ها و دیگر غذاها اضافه کنید.

4. لبنیات غنی‌شده

در بسیاری از کشورها، محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر با ویتامین D غنی‌سازی می‌شوند. یک فنجان شیر غنی‌شده می‌تواند حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ واحد بین‌المللی ویتامین D را تأمین کند. لبنیات علاوه بر ویتامین D، منبع خوبی از کلسیم نیز هستند که برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است. تحقیقات نشان داده‌اند که کلسیم و ویتامین D در کنار هم عملکرد بهتری دارند و مصرف همزمان آنها می‌تواند به بهبود سلامت موها کمک کند. اگر به لاکتوز حساسیت دارید، می‌توانید از شیرهای گیاهی غنی‌شده مانند شیر بادام، شیر سویا یا شیر نارگیل استفاده کنید.

5. جگر گاو و گوسفند

جگر (کبد) حیوانات، به خصوص گاو، منبع خوبی از ویتامین D محسوب می‌شود. یک وعده ۱۰۰ گرمی جگر گاو می‌تواند حدود ۵۰ واحد بین‌المللی ویتامین D را تأمین کند. اگرچه این مقدار در مقایسه با منابعی مانند ماهی‌های چرب کمتر است، اما جگر سرشار از دیگر مواد مغذی مانند آهن، ویتامین A و ویتامین‌های گروه B است که همگی برای سلامت مو مفید هستند.

کمبود آهن یکی از دلایل شایع ریزش مو است و مصرف جگر می‌تواند به رفع این کمبود کمک کند. می‌توانید جگر را به صورت کباب‌شده، سرخ‌شده یا به صورت پاته مصرف کنید. البته توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد جگر به دلیل محتوای بالای ویتامین A توصیه نمی‌شود.

 بهترین مکمل های دارویی ویتامین D با هدف تقویت مو

گاهی اوقات، دریافت ویتامین D کافی از طریق رژیم غذایی یا قرار گرفتن در معرض آفتاب دشوار است. در چنین شرایطی، مکمل‌های ویتامین D می‌توانند گزینه مناسبی باشند. اما انتخاب مکمل مناسب در میان انبوهی از گزینه‌های موجود در بازار، کار ساده‌ای نیست. اگر به دنبال راهی برای مقابله با تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو هستید، مکمل‌های زیر انتخاب خوبی برای شما خواهد بود:

• قرص یا کپسول ویتامین D3 (کوله کلسیفرول)
• مکمل‌های ویتامین D همراه با K2
• قطره ویتامین D3 محلول در روغن
• مولتی ویتامین‌های حاوی ویتامین D
• مکمل‌های ترکیبی ویتامین D و کلسیم

انتخاب مکمل مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد. قرص‌ها و کپسول‌ها برای مصرف روزانه بسیار راحت هستند، در حالی که قطره‌ها جذب سریع‌تری دارند و برای کودکان و افرادی که در بلعیدن قرص مشکل دارند، مناسب‌تر هستند. مکمل‌های ترکیبی ویتامین D و کلسیم برای سلامت استخوان مفید هستند، اما برای تقویت مو، مکمل‌های ترکیبی ویتامین D و K2 انتخاب بهتری محسوب می‌شوند زیرا ویتامین K2 به جذب بهتر ویتامین D کمک می‌کند.

 تفاوت ریزش مو ناشی از ویتامین D با سایر دلایل

تشخیص علت دقیق ریزش مو می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا عوامل متعددی می‌توانند در این پدیده نقش داشته باشند. شناخت تفاوت بین ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D و سایر دلایل، به شما کمک می‌کند تا درمان مناسب را انتخاب کنید. تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو الگوی خاصی دارد که آن را از سایر علل متمایز می‌کند. در ادامه تفاوت‌های اصلی بین ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D و سایر دلایل شایع را مشاهده می‌کنید که به همت متخصصان بهترین کلینیک کاشت مو در غرب تهران جمع‌آوری شده است:

ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D	ریزش موی ژنتیکی (آندروژنتیک)	ریزش موی ناشی از استرس (تلوژن افلوویوم)	ویژگی
معمولاً در سرتاسر سر به صورت یکنواخت	در مردان از قسمت جلوی سر و در زنان به صورت نازک شدن در ناحیه وسط سر	ریزش ناگهانی و گسترده در تمام نواحی سر	الگوی ریزش
تدریجی و آهسته	تدریجی و پیشرونده	معمولاً ناگهانی و پس از یک رویداد استرس‌زا	سرعت ریزش
نازک و شکننده با رشد کُند	کوتاه‌تر و نازک‌تر شدن تدریجی تارها	تارها با ضخامت طبیعی اما به صورت دسته‌ای می‌ریزند	تارهای مو
معمولاً با درمان کمبود، قابل برگشت است	معمولاً دائمی است و درمان قطعی ندارد	معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد	قابلیت بازگشت
خستگی، درد مفاصل، تعریق سر، شکنندگی ناخن	معمولاً بدون علائم سیستمیک	می‌تواند با علائم استرس مانند اضطراب و بی‌خوابی همراه باشد	علائم همراه

ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D معمولاً با علائم دیگری مانند خستگی، درد مفاصل و ضعف سیستم ایمنی همراه است که در سایر انواع ریزش مو دیده نمی‌شود. همچنین، برخلاف ریزش موی ژنتیکی که درمان قطعی ندارد، ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین D با جبران این کمبود، معمولاً قابل برگشت است.

 سخن پایانی

پیشگیری و درمان ریزش مو مستلزم نگاهی جامع و همه‌جانبه است. تاثیر کمبود ویتامین دی در ریزش مو تنها یکی از جنبه‌های این موضوع پیچیده است. اگر از ریزش مو رنج می‌برید، بررسی سطح ویتامین D خون شما می‌تواند قدم مهمی در مسیر درمان باشد. فراموش نکنید که هر مشکلی راه حل خاص خود را دارد و گاهی چیزی که به نظر پیچیده می‌رسد، می‌تواند با یک آزمایش ساده و درمان مناسب برطرف شود. با این حال برای پیشگیری از ریزش بیشتر یا کاشت مو، حتما همین حالا وقت خود را در کلینیک کاشت مو دکتر نجف بیگی رزرو کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. مشاوران ما آماده پاسخگویی به دغدغه‌های شما هستند.

منبع: لینک

سوالات متداول