پی آر پی صورت بهتره یا مزوتراپی؟

پی آر پی صورت چیست و چگونه عمل می‌کند؟

پی آر پی (Platelet-Rich Plasma) از خون خودِ بیمار تهیه می‌شود: نمونه خون گرفته و با سانتریفیوژ غلظت پلاکت‌ها افزایش می‌یابد. این پلاکت‌ها، مجموعه‌ای از فاکتورهای رشد (مثل PDGF، TGF-β، VEGF و EGF) و سایتوکاین‌ها را آزاد می‌کنند که به‌صورت موضعی پس از تزریق، فرایندهای ترمیم و بازسازی بافت را فعال می‌سازند.

در لایه‌های درم، فاکتورهای رشد فعالیت فیبروبلاست‌ها را تحریک و سنتز کلاژن نوع I و III، الاستین و مؤلفه‌های ماتریکس خارج‌سلولی را افزایش می‌دهند؛ نتیجه بهبود قوام، کاهش چروک‌های ریز و ترمیم جای آکنه است.

مطالعات سیستماتیک و مروری نشان می‌دهد پی آر پی به‌خصوص در بهبود بافت، افزایش تراکم کلاژن و روشن‌شدن پوست موثر است، هرچند پروتکل‌ها (تعداد جلسات، حجم تزریق، نوع سانتریفیوژ) در نتایج نقش دارد. برای کاربردهای مرتبط با مو نیز پژوهش‌ها نشان می‌دهند پی آر پی مو در افزایش ضخامت تار مو و کاهش ریزش مفید است؛ به همین جهت در درمان ترکیبی برای کاشت مو در بهترین کلینیک کاشت مو در تهران از این روش زیاد استفاده می‌شود.

مکانیسم تحریک کلاژن‌سازی در پی آر پی صورت

فاکتورهای رشد آزادشده از پلاکت‌ها، مسیرهای سیگنال‌دهیِ سنتز پروتئین‌های ساختاری در فیبروبلاست‌ها را فعال می‌کنند. افزایش بیان ژن‌های کلاژن، تسهیل مهاجرت و تکثیر فیبروبلاست و القای آنژیوژنز موضعی که تغذیه بافت را بهتر می‌کند.

این مجموعه اثرها باعث ضخیم‌تر شدن درم و پرشدن نواحی کم‌حجم می‌شود؛ بنابراین در پوست‌هایی که نوسان حجمی و کاهش بافت حمایتی دارند (پوست‌های خسته یا دِهیدراته اما با نه با کاهش حجم زیرجلدی کامل)، پی آر پی توان بازگرداندن ساختار را دارد.

مزوتراپی بیشتر روی آبرسانی و اصلاح فوری رنگ و شفافیت پوست با تزریق هیالورونیک، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها متمرکز است، ولی شواهد کلینیکی و هیستوپاتولوژیک نشان می‌دهد اثر عمیق و پایدار کلاژن‌سازی در پی آر پی قوی‌تر و طولانی‌تر است. به همین دلیل، در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت برای کسانی که دنبال بهبود ساختاری و حجم‌سازی ظریف‌اند، پی آر پی معمولا انتخاب بهتری است.

مزوتراپی صورت چیست و چه مزایایی دارد؟

مزوتراپی صورت یک درمان کم‌‌تهاجمی برای بهبود هیدراسیون، درخشندگی و بافت سطحی پوست است که با تزریق محلول‌های غنی از ویتامین‌ها، آنزیم‌ها و هیالورونیک اسید انجام می‌شود. در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت، مزوتراپی معمولا سرعت اثرگذاری بالاتر در آبرسانی و روشن‌کنندگی نشان می‌دهد اما شواهد درباره پایداری و توانایی بازسازی عمقی در منابع تحقیقاتی متغیر است.

مزوتراپی صورت عبارت است از تزریق مقادیر ریز از محلول‌های ترکیبی به لایه درمیس یا لایه سطحی پوست (با سوزن یا میکرونیدلینگ) تا مستقیماً مواد فعال به ناحیه هدف برسد. مزایای این روش عبارتند از:

• افزایش نرمی و کشسانی پوست
• بهبود بافت و روشنایی
• کاهش کدری
• آبرسانی سریع

طبق تحقیقات، فرمولاسیون‌های مبتنی بر هیالورونیک اسید می‌توانند به‌صورت قابل‌توجهی شاخص‌های هیدراسیون و شفافیت پوست را بهتر کنند، اگرچه نتایج کلینیکی بسته به فرمول و پروتکل متفاوت است. با این حال، مزوتراپی به‌عنوان گزینه‌ای سریع، با نسبت ریسک/فایده مناسب برای افرادی که دنبال بهبود فوری ظاهر، آبرسانی و درخشندگی پوست هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نقش ویتامین‌ها و هیالورونیک اسید در مزوتراپی

ویتامین‌ها (مثل C، B‌-کمپلکس) و آنتی‌اکسیدان‌ها در فرمول‌های مزوتراپی به بازسازی رنگ و کاهش اکسیداتیو کمک می‌کنند؛ ویتامین C به سنتز کلاژن و روشن‌شدن پیگمانتاسیون کمک کرده و ویتامین‌های گروه B متابولیسم سلولی و سلامت اپیدرم را تقویت می‌کنند. هیالورونیک اسید (HA) نقش کلیدی در آبرسانی دارد:

• مولکول‌های HA آب را نگه می‌دارند
• باعث افزایش حجم و نرم‌شدن اپیدرم و درمیس سطحی می‌شوند.

مطالعات جدید نشان می‌دهند نوع غیر-crosslinked یا کم‌تقابلِ HA در مزوتراپی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی هیدراسیون و انعطاف‌پذیری پوست را بهبود دهد. هرچند تاثیرها بر بازسازی ساختاری عمیق (مثل افزایش معنی‌دار کلاژن تایپ I) کمتر از پی آر پی گزارش شده است. بنابراین نقش ویتامین‌ها و HA در مزوتراپی بیشتر بهبود فوری کیفیت سطحی و آبرسانی است تا بازسازی عمقی؛ نکته‌ای که در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت باید مورد توجه قرار گیرد.

مزوتراپی مناسب چه نوع پوست‌هایی است؟

مزوتراپی بیشتر برای:

• پوست‌هایی که نیاز فوری به آبرسانی، شفافیت و کاهش کدری دارند، مناسب است.
• پوست‌های خشک، کدر، خسته و کسانی که اولین نشانه‌های پیری سطحی را تجربه می‌کنند (خطوط ریز، از دست رفتن درخشش).

برای پوست‌های دارای چروک‌های عمیق یا کاهش حجم ساختاری، شواهد نشان می‌دهد پی آر پی یا روش‌های حجیم‌کننده کارایی بهتری دارند؛ بنابراین در مقایسه مزوتراپی و پی آر پی صورت، مزوتراپی به‌عنوان راهکار سریع و سطحی تعریف می‌شود.

همچنین تکنیک‌های متفاوت (میکرونیدلینگ + مزو، تزریق دستی) نتایج مختلفی ایجاد می‌کنند و انتخاب پروتکل باید بر اساس معاینه پزشکی و انتظار بیمار صورت گیرد.

مقایسه پی آر پی صورت و مزوتراپی در زمینه اثربخشی و ماندگاری

در این مقایسه هدف پاسخ‌گویی روشن به پرسش چه‌کسی، برای چه مشکلی و با چه انتظاری است. به‌طور خلاصه، اگر دنبال بازسازی ساختاری و تحریک کلاژن هستید، شواهد بالینی پی آر پی را به‌عنوان گزینهٔ پایه‌ای نشان می‌دهند؛ اگر نیاز فوری به آبرسانی و درخششِ سطحی دارید، مزوتراپی مبتنی بر هیالورونیک اسید و ویتامین‌ها معمولا نتایج سریع‌تری می‌دهد.

بیشتر بخوانید: ماندگاری پی آر پی صورت چقدر است؟

مقایسه اثربخشی بر چین‌وچروک

در پی آر پی، مجموعه‌ای از فاکتورهای رشد موجود در پلاکت، فیبروبلاست‌ها را فعال و سنتز کلاژن نوع I و III را افزایش می‌دهد؛ شواهد هیستولوژیک و بالینی متعددی گزارش بهبود چین‌وچروک‌های سطحی و اطراف چشم پس از جلسات PRP داده‌اند. همچنین، پی آر پی تأثیرات ساختاری (افزایش تراکم کلاژن و ضخامت درمیس) قابل‌توجهی را به همراه دارد.

در مزوتراپی، فرمول‌های حاوی هیالورونیک اسید و ویتامین‌ها بیشتر روی کیفیت سطحی پوست (هیدراسیون، شفافیت، کاهش کدری) تاثیر می‌گذارند تا اصلاح عمقی چین‌وچروک. برخی کارآزمایی‌ها نشان داده‌اند که با استفاده از تکنیک‌های مناسب می‌توان کاهش خطوط ریز را دید، اما شواهد قوی‌تری برای بازسازی عمقی در PRP وجود دارد.

در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی پوست برای چین‌وچروک‌های عمقی، PRP معمولاً برتری دارد؛ برای خطوط خیلی سطحی، مزوتراپی گزینه مؤثر و سریع‌الاثری است.

مقایسه سرعت مشاهده نتیجه

سرعت اثر یکی از مزیت‌های آشکار مزوتراپی است. تزریق هیالورونیک و ویتامین‌ها بلافاصله هیدراسیون موضعی را بالا می‌برد و بیمار معمولا ظرف هفته اول بهبود شفافیت و نرمی را متوجه می‌شود. مطالعات متعددی بر بهبود شاخص‌های هیدراسیون و نمرات کیفیت پوست پس از چند جلسه تأکید دارند.

اثرات پی آر پی در چند هفته تا چند ماه بروز می‌کند، چون مکانیزم اصلی تحریک فرآیندهای طبیعی ترمیم است که به زمان برای سنتز کلاژن و بازآرایی ماتریکس خارج‌سلولی نیاز دارد. بنابراین اگر بیمار دنبال نتیجه سریع برای یک رویداد خاص است، مزوتراپی انتخاب منطقی‌تری خواهد بود. در مقابل، اگر هدف بهبود تدریجی و پایدار ساختار بافتی است، PRP گزینه بهتر و بلندمدت‌تری به شمار می‌آید.

مقایسه ماندگاری و دوام نتایج

در مطالعات بلندمدت‌تر، اثرات هیدراتاسیون مزوتراپی پس از توقف جلسات معمولا کاهش می‌یابد و نیاز به نگهدارنده‌های دوره‌ای وجود دارد. برخی کارآزمایی‌ها اثرات فصلی (۳–۶ ماه) برای برخی فرمول‌ها گزارش کرده‌اند.

در مقابل، PRP با ایجاد بازسازی فیبروبلاستیک و افزایش کلاژن معمولا دوام نسبتا طولانی‌تری دارد؛ برخی بیماران بهبودهای قابل‌توجهی را بین ۶–۱۲ ماه گزارش کرده‌اند. هرچند نتایج نهایی به پروتکل (تعداد جلسات، فاصله بین جلسات)، سن و سبک زندگی بیمار بستگی دارد. بنابراین در مقایسه پی آر پی و مزوتراپ» از منظر ماندگاری، PRP اغلب مزیت دارد، اما برای تثبیت نتایج در هر دو روش، نیاز به جلسات شارژ دارید.

مقایسه هزینه پی آر پی و مزوتراپی صورت

ساختار هزینه‌ها منطقا متفاوت است: PRP نیاز به خون‌گیری، سانتریفیوژ و آماده‌سازی دارد که هزینه مواد و نیروی انسانی را بالا می‌برد و از این‌رو، در بسیاری از بازارها هزینه هر جلسه PRP از هر جلسه مزوتراپی بالاتر است. مزوتراپی معمولاً هزینه کمتری به‌ازای هر جلسه دارد ولی چون برای حفظ نتایج نیاز به جلسات تکراری و پروتکل‌های نگهدارنده دارد، هزینه کل در طول سال آن می‌تواند نزدیک یا برابر با پی آر پی شود.

برآورد نهایی براساس تعداد جلسات اولیه، جلسات نگهدارنده و هزینه‌های مرتبط با عوارض احتمالی در بهترین کلینیک کاشت مو در الهیه انجام می‌شود.

پی آر پی صورت و مزوتراپی؛ هر کدام برای چه کسانی انتخاب بهتری است؟

پی آر پی و مزوتراپی هرکدام برای گروه مشخصی از بیماران مناسبند و انتخاب صحیح بستگی به هدف درمانی دارد. در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت:

• اگر هدف بازسازی ساختاری، تحریک کلاژن‌سازی و بهبود جای آکنه یا چروک‌های عمقی است، پی آر پی (استفاده از فاکتورهای رشد خودِ بیمار) بهترین گزینه است.
• از سوی دیگر، مزوتراپی با فرمولاسیون‌های حاوی هیالورونیک اسید و ویتامین‌ها برای آبرسانی سریع، افزایش شفافیت و کاهش کدری ایده‌آل است؛ بیمارانی با پوست خشک، کدر یا کسانی که انتظار نتیجه فوری برای رویداد خاصی دارند، می‌توانند از مزوتراپی بهره ببرند.

در موارد ترکیبی (مثلاً هم‌زمان بهبود ساختار پوست و آبرسانی) ترکیب میکرونیدلینگ با PRP یا PRP همراه با باتِل‌های مبتنی بر HA نتایج بسیار خوبی را نشان داده است. بنابراین برای انتخاب نهایی در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت باید فاکتورهایی مثل عمق مشکل (چروک سطحی یا عمقی)، انتظار زمانی بیمار، بودجه و سابقه پزشکی بررسی شود.

از بین پی آر پی یا مزوتراپی کدام برای لک و تیرگی بهتر عمل می‌کند؟

لک‌ها و تیرگی‌های پوستی، به‌ویژه ملاسما، یکی از چالش‌های رایج در زیبایی پوست هستند و انتخاب روش درمان مناسب تاثیر زیادی در نتایج نهایی دارد. در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت برای لک، باید عملکرد هر روش بر ملانین و رنگ پوست و همچنین ترکیب آن‌ها در پروتکل‌های کلینیکی را در نظر گرفت.

اثر هر روش بر ملانین و رنگ پوست

در درمان لک (ملاسما) و تیرگی پوست، پی آر پی(PRP) عملکرد خود را از طریق فاکتورهای رشد آزادشده از پلاکت‌ها نشان می‌دهد. مطالعات نشان داده‌اند که TGF-β موجود در پی آر پی می‌تواند مسیر سیگنال‌دهی MITF را مهار کند و در نتیجه فعالیت تیروزیناز (آنزیمی که سنتز ملانین را کنترل می‌کند) کاهش یابد.

در یک متاآنالیز از ۳۹۵ بیمار مبتلا به ملاسما، کاهش معنی‌دار در نمره MASI پس از درمان با پی آر پی گزارش شده است. همچنین این مطالعات نشان می‌دهند که عوارض جدی ناشی از PRP کم بوده و پاسخ ترکیبی (مانند PRP + میکرونیدلینگ) رضایت‌بخش‌تر از درمان تک روش است.

از سوی دیگر، مزوتراپی برای تیرگی پوست غالبا از کوکتل‌هایی استفاده می‌کند که شامل مواد ضدملانین یا آنتی‌اکسیدان‌ها مثل ویتامین C یا گلوتاتیون هستند. در یک مطالعه بالینی، مزوتراپی با گلوتاتیون و ویتامین C باعث کاهش قابل توجه نمره MASI در ملاسما شدند (حدود ۵۳٪ کاهش پس از ۶ جلسه).

این ترکیبات به‌واسطه خواص آنتی‌اکسیدانی و مهار تیروزیناز، تولید ملانین را کاهش داده و تیرگی را کم می‌کنند. بنابراین، در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی پوست از منظر تاثیر بر ملانین، هر دو روش مزایا دارند.

ترکیب این دو روش در پروتکل‌های درمانی کلینیک‌ها

ترکیب همزمان پی آر پی و مزوتراپی صورت در بسیاری از کلینیک‌های زیبایی به‌عنوان استراتژی قدرتمند برای درمان لک و تیرگی استفاده می‌شود. این روش ترکیبی تلاش می‌کند از مزایای هر دو تکنیک بهره ببرد: فاکتورهای رشدِ پی آر پی برای بازسازی ساختاری و مهار ملانین، و ترکیبات مزوتراپی (مثل ویتامین C، گلوتاتیون یا اسید ترانس‌آمینی) برای اثر مستقیم ضدپیگمانتاسیون.

مطالعه‌ای مقایسه‌ای بین تزریق PRP و مزوتراپی ترکیبی (ترانگزامیک اسید + ویتامین C) برای تیرگی زیر چشم (hyperpigmentation) نشان داده که ترکیب مزوتراپی اثر قابل‌توجهی داشته و در برخی مواقع پاسخ مشابه یا حتی برتر از PRP دارد. منظور از این استراتژی ترکیبی، نه فقط کاهش رنگدانه بلکه بهبود کلی کیفیت پوست (از جمله بافت، کشسانی و یکنواختی) است.

وقتی در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت به نتایج ترکیبی نگاه می‌کنیم، مشخص است که کلینیک‌های حرفه‌ای اغلب به جای انتخاب تک‌روش، پروتکل ترکیبی را ترجیح می‌دهند، چون این کار می‌تواند:

• اثربخشی را افزایش دهد
• ریسک بازگشت لک را پایین بیاورد و
• حس رضایت بیمار را ارتقا دهد.

البته انتخاب نهایی پروتکل بستگی به نوع لک (مثلاً ملاسما اپیدرمال یا درمال)، رنگ پوست، توان مالی بیمار و تجربه پزشک دارد.

کدام یک از پی آر پی یا مزوتراپی برای جوانسازی زیر چشم کارآمدتر است؟

برای پاسخ به این سوال باید ابتدا مشخص کنیم مشکل اصلی چیست:

• گودی (کاهش حجم)
• تیرگی (پیگمانتاسیون یا هموراژیک)
• یا چین‌وچروک سطحی

در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت، هر روش مزیت‌های متفاوتی دارد: پی آر پی با تحریک فیبروبلاست و افزایش کلاژن، بهبود ساختاری و کاهش پیگمانتاسیون را نشان می‌دهد، در حالی که مزوتراپی (هیالورونیک اسید، ویتامین‌ها، ترانگزامیک و غیره) سریع‌تر در آبرسانی و روشن‌کنندگی مؤثر است. انتخاب صحیح بر اساس علت نیاز به درمان زیرچشم، شدت مشکل و محدودیت‌های ایمنی انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: جوانسازی پوست

انتخاب روش درمان مناسب بر اساس گودی، تیرگی یا چین‌وچروک

• گودی زیر چشم (حجم کم): اگر مشکل اصلی کاهش حجم یا فرورفتگی استخوانی/چربی است، نه پی آر پی و نه مزوتراپی به‌تنهایی جایگزین فیلرهای هیالورونیک یا پیوند چربی نمی‌شوند. پی آر پی می‌تواند کیفیت پوست اطراف را بهتر کند اما توان حجم‌دهی قابل‌مقایسه با فیلر ندارد. بنابراین در مقایسه مزوتراپی و پی آر پی صورت برای گودی، هیچ‌کدام بهترین انتخاب مطلق نیست و مشاوره برای تزریق فیلر صورت یا روش‌های حجمی لازم است.
• تیرگی/هایپرپیگمانتاسیون: برای تیرگی‌های ناشی از پیگمانتاسیون، شواهد نشان می‌دهد پی آر پی می‌تواند از طریق فاکتورهای رشد مسیرهای ملانین‌سازی را تعدیل کند و بهبود معنی‌داری ایجاد نماید؛ از سوی دیگر مزوتراپی با ترکیبات ضدملانینی (ترانگزامیک، ویتامین C، گلوتاتیون) نیز نتایج قابل‌توجهی در کاهش MASI نشان داده است. براساس کارآزمایی‌های مقایسه‌ای هر دو روش در کاهش تیرگی موثرند و در برخی مطالعات تفاوت معنی‌داری مشاهده نشده است؛ انتخاب بستگی به نوع لک (اپیدرمال یا درمال) و سابقه بیمار دارد.
• چین‌وچروک سطحی: برای خطوط ریز و بافت نازک زیر چشم، پی آر پی به‌خاطر تحریک کلاژن‌سازی و ضخیم‌تر کردن درمیس، اثربخشی برتری دارد، اما مزوتراپی می‌تواند به‌سرعت آبرسانی و شفافیت را افزایش دهد. بنابراین در مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت برای چین‌وچروک‌های سطحی، PRP معمولا نتایج ساختاری‌تر و بادوام‌تری ارائه می‌دهد.

جدول مقایسه پی آر پی صورت و مزوتراپی

سخن پایانی

در انتها می‌توان گفت که هیچ‌کدام از این روش‌ها برتری مطلق ندارند و انتخاب نهایی باید بر اساس نوع مشکل پوستی انجام شود. بر پایه مقایسه پی آر پی و مزوتراپی صورت، پی آر پی زمانی نتیجه موثر‌تری دارد که بافت پوست دچار ضعف ساختاری، چین‌وچروک، تیرگی التهابی یا افت کیفیت است. این روش با تحریک فاکتورهای رشد، بازسازی عمیق و ماندگار را ایجاد می‌کند و برای کسانی که به دنبال ترمیم واقعی پوست هستند، گزینه مطمئن‌تری محسوب می‌شود.

در مقابل، مزوتراپی برای کسانی مناسب است که به‌دنبال روشن‌سازی سریع، رفع کدری، آبرسانی فوری یا کم‌کردن لک‌های سطحی هستند؛ هرچند ماندگاری آن کوتاه‌تر بوده و به جلسات بیشتری نیاز دارد.

به‌طور کلی، بهترین نتیجه زمانی دیده می‌شود که انتخاب روش بر اساس ارزیابی پزشکی و تشخیص علت اصلی مشکل پوستی انجام شود؛ زیرا تیرگی، گودی، چروک یا خشکی هرکدام به درمان متفاوتی پاسخ می‌دهند. برای دریافت تشخیص دقیق و انتخاب پروتکل مناسب، مراجعه به مراکز معتبر ضروری است. کلینیک کاشت مو دکتر نجف بیگی با تیم متخصص می‌تواند دقیق‌ترین تصمیم درمانی را به شما ارائه دهد.

منبع: لینک